Ορθοδοξία και Ελληνισμός

Του SIR STEVEN RUNCIMAN
Βυζαντινολόγου, Μέλους της Βρετανικής
Ακαδημίας

Χάρις στην πρόνοια του Θεού ή Χριστιανική θρησκεία ήλθε στον κόσμο αυτό σε μια μοναδική στιγμή της ιστορίας του. Οι Ρωμαίοι , είχαν μόλις ολοκληρώσει την κατάκτηση όλου του μεσογειακού κόσμου, προσφέροντας έτσι μία τεράστια έκταση, όπου άνθρωποι και ιδέες μπορούσαν να ταξιδεύουν ανεμπόδιστα. Περισσότερο ίσως σημαντικό ήταν το γεγονός ότι στην πολιτισμική ζωή αυτής της περιοχής δέσποζαν σοφοί και διδάσκαλοι γαλουχημένοι στις παραδόσεις του Κλασσικού Ελληνικού κόσμου. Ή εξαιρετική εμβρίθεια των φιλοσόφων, επιστημόνων και καλλιτεχνών, πού αρχικώς συναντάμε στις περιοχές του Αιγαίου πελάγους, απλώθηκε, χάρις στην τόλμη των Ελλήνων και τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου, σε όλες τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.

Advertisements

ΟΙ ΛΑΓΟΙ ΚΑΙ ΤΑ ΒΑΤΡΑΧΙΑ

Του Γέροντος Γρηγόριου,
Καθηγουμένου Ι. Μ. Δοχειαρίου Αγίου Όρους

________

Ἐδῶ, σ᾽ αὐτὸ τὸ βουνὸ ποὺ μένω, μακριὰ ἀπὸ τοὺς θορύβους καὶ τὶς ἀλαζονίες τοῦ κόσμου, πολλὰ ἤκουσα. Ἔσφιγξα τὴν καρδιά μου καὶ ἐσιώπησα.

Γκρεμίζονται ἐκκλησίες καὶ κτίζονται τζαμιά! Ἔστω ὅτι ἀρέσκονται οἱ κρατοῦντες καὶ στὸ ἰσλαμικὸ πιστεύω. Δὲν εἴχανε νὰ διαθέσουν ἕνα κομμάτι γῆς νὰ κτίσουνε τζαμί;

Οἱ πρόγονοί μας, καὶ παλιὰ καὶ πρόσφατα, δὲν ἤθελαν νὰ βλέπουνε μιναρέ. Τοὺς θύμιζε ψεύτικες δοξασίες γιὰ τὸν Θεό. Τοὺς θύμιζε σκλαβιὰ πικρὴ καὶ δύσκολη.

Φαίνεται ὅτι ἀλλοτριωθήκαμε κι ἀντὶ τὰ παιδιά μας νὰ μεγαλώνουν κάτω ἀπὸ τὰ καμπαναριὰ τῶν ἐκκλησιῶν, θὰ τρέφονται στὴν σκιὰ τῶν τζαμιῶν.

Ποτὲ δὲν θὰ ξεχάσω ὅτι γεννήθηκα καὶ ἀνατράφηκα στὴν σκιὰ τῶν αἰγαιοπελαγίτικων καμπαναριῶν. Ὁ κάθε χριστιανὸς ξύπναγε καὶ κοιμότανε μὲ τὸν πόθο νὰ χτίση μιὰ ἐκκλησιὰ κι ἕνα μονόλοβο καμπαναριό. Τὰ πλαίσια ποὺ μᾶς δίνουν οἱ σημερινοὶ κρατοῦντες τί δυνατότητες μᾶς παρέχουνε γι᾽ αὐτὰ τὰ γλυκὰ ὄνειρα τοῦ ἑλληνισμοῦ καὶ τοῦ χριστιανισμοῦ; Σαλεύεται ὁ νοῦς μου, ὅταν βλέπω τζαμιὰ καὶ μιναρέδες.

Ἀλλὰ καὶ ἐκείνη ἡ μαύρη Ἐκκλησιὰ τί κάνει;

Παραδόθηκε;

Ἔχασε κάθε ζωὴ καὶ πνοή;

Τόσοι κληρικοὶ πεπαιδευμένοι δὲν μποροῦν νὰ ἀντιμετωπίσουν τὴν κατηφοριὰ ποὺ πῆρε ἡ Κυβέρνηση; Καὶ ἀπ᾽ ὅ,τι ἀκούω, πλεξούδα ἀπὸ μαλλιὰ θὰ κυβερνήση τὸν τόπο! Ὁ ἀποστάτης δὲν κάνει στὴν ἄκρια. Ζῆ μὲ τὰ ὄνειρα τῆς ἀπιστίας.

Ἀφοῦ καταστρέψη κάθε ἦθος καὶ ὕφος ἑλληνικὸ καὶ χριστιανικό, θὰ μεριάση.

Ἀλλὰ δυστυχῶς στὴν σημερινὴ κατάσταση μέριασε πρῶτα τὸ ράσο, καὶ βρῆκε ἐλεύθερους τοὺς δρόμους γιὰ νὰ τραβήξη τὸν κόσμο.

Τί μαυρίλα εἶναι αὐτή;

Τί σκοτεινιά;

Τί ἀναποδιά;

Δὲν μᾶς ἔμεινε τίποτε γιὰ νὰ ξαποστάσουμε. Τὴν περίοδο αὐτὴ βάλαμε τὴν πιὸ σκληρὴ πέτρα γιὰ μαξιλάρι. Δὲν εἶναι νὰ ἀνοίγης οὔτε πόρτα οὔτε παράθυρο. Ἀπὸ πουθενὰ δὲν θὰ φυσήξη δροσιά. Οὔτε ἀπὸ τὸ ράσο!

Γίναμε δειλοὶ οἱ ρασοφόροι σὰν τοὺς λαγούς. Ὁ Αἴσωπος λέγει ὅτι οἱ λαγοί, ἐπειδὴ εἶναι τὰ πιὸ φοβισμένα ζῶα, ἀπεφάσισαν νὰ πέσουν στὴν λίμνη. Ἀλλὰ πλησιάζοντας, ἔπεσαν τὰ βατράχια. Καὶ εἶπαν: «Ἔχει ἄλλα ζῶα ποὺ φοβοῦνται πιὸ πολὺ ἀπὸ μᾶς»!

Δὲν ἔχω ἄλλο χαρακτηρισμὸ νὰ ἀποδώσω στὸ ράσο, ἀπὸ βατράχια. Καὶ ἐμμένω στὴν θέση αὐτήν. Οἱ λαγοὶ κυνηγᾶνε τὰ βατράχια!

Εὔχομαι τόλμη καὶ θάρρος νὰ δώση ὁ Χριστός μας στὸν Ἕλληνα κληρικὸ καὶ πνεῦμα αὐτοθυσίας καὶ διάθεση μαρτυρική.

ΝΕΟΠΑΓΑΝΙΣΜΟΣ Η ΑΠΕΙΛΗ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ. Η ουσία, οι καταβολές και οι επιδιώξεις του νεοπαγανιστικού

Μέρος δεύτερο

4. ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Η αρχαία ελληνική θρησκεία είναι ένα ακαθόριστο μόρφωμα, το οποίο ουδέποτε είχε στατική και μόνιμη μορφή. Από το απώτερο παρελθόν της προϊστορίας, όπως δείχνει η αρχαιολογική έρευνα και η μελέτη των πηγών, μέχρι τα πρώτα βυζαντινά χρόνια, βρισκόταν σε μια δαιδαλώδη ποικιλομορφία και συνεχή εξέλιξη. Στους προϊστορικούς χρόνους, όπως μαρτυρούν _αρχαιολογικά ευρήματα, η θρησκεία ήταν πρωτόγονη φυσιολατρική. Λατρεύονταν ποταμοί, βουνά, δένδρα, ζώα, πτηνά κλπ. Το ίδιο και στα Μυκηναϊκά χρόνια και στη Μινωική Κρήτη η θρησκεία είχε έντονο φετιχιστικό και τοτεμικό χαρακτήρα. Λατρεύονταν κατά κόρον, «οι πέτρες και τα ορυκτά, αδούλευτα από ανθρώπινο χέρι ή απλές γεωμετρικές μορφές» (περ. «Απολλώνειον Φως», Ιανουάριος – Φεβρουάριος 1998, σελ. 5).