Τα κόλλυβα στην Ορθόδοξη λατρεία και τα Μνημόσυνα

Κόλλυβα ετοιμάζουμε τα Ψυχοσάββατα (δηλ. τά Σάββατα πρίν τις Κυριακές της Απόκρεω, της Τυρινής και της Α΄ Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και το Σάββατο πριν την Κυριακή της Πεντηκοστής) καθώς και κάθε φορά που θέλουμε να τελέσουμε στο Ναό επιμνημόσυνη δέηση για την ανάπαυση των αγαπημένων κεκοιμημένων μας προσώπων.

Τα κόλλυβα συμβολίζουν την κοινή ανάσταση των ανθρώπων. Δηλ, όπως ο σπόρος του σιταριού πέφτει στη γη, θάβεται και χωνεύεται και σαπίζει χωρίς όμως να φθαρεί και στη συνέχεια φυτρώνει καλύτερος και ωραιότερος, έτσι και το νεκρό σώμα του ανθρώπου θάβεται στη γη και σαπίζει, για να αναστηθεί και πάλι άφθαρτο και ένδοξο και αιώνιο. Την ωραία αυτή εικόνα μας δίδει ο απόστολος Παύλος στην Α΄ προς Κορινθίους Επιστολή (κεφ. 12, στίχοι 35-44).

Την ίδια εικόνα για την Ανάστασή Του χρησιμοποίησε και ο Χριστός (ευαγγέλιο Ιωάννη, κεφ. 12, στίχ. 24).

Advertisements

Η περιφρόνηση των κολλύβων

Το Σάββατο πρό της Πεντηκοστής είναι ψυχοσάββατο, δηλαδή «μνεία πάντων των απ’ αιώνος κοιμηθέντων ευσεβών και Ορθοδόξων Χριστιανών».

Το εσπέρας της Παρασκευής και το πρωΐ του Σαββάτου, πλήθος λαού, προσέρχεται εις τους κοιμητηριακούς ή ενοριακούς ναούς. Εκεί ψάλλεται ο νεκρώσιμος κανόνας και το μνημόσυνο «ο οι θειότατοι πατέρες εθέσπισαν» υπερ πάντων των» επ’, ελπίδι αναστάσεως ζωής αιωνίου κεκοιμημένων ευσεβών και Ορθοδόξων Χριστιανών».

Μάλιστα προς τιμήν τους προσκομίσουν οι πιστοί κόλλυβα. Το έθιμο των κολλύβων είναι πάρα πολύ παλαιό. Οι ρίζες του χάνονται στις πρό Χριστού εποχές.

Τα κόλλυβα είναι σιτάρι βρασμένο. Έχουν μορφή στολισμένου δίσκου ή πιάτου με ξηρούς καρπούς, καρύδια, σταφίδα, ρόδι και κυρίως ζάχαρη. Συμβολίζουν την κοινή μας Ανάσταση. Όπως ο σπόρος του σιταριού πέφτει στην γή, θάβεται, χωνεύεται, σαπίζει και στην συνέχεια φυτρώνει